Als partner van verenigingen en goede doelen, peilde Trooper naar de financiële impact van de coronamaatregelen op het verenigingsleven. Uit een bevraging bij 627 Vlaamse verenigingen bleek dat zij zowat allen (95 procent) financieel werden getroffen door de coronacrisis. Gemiddeld verloren verenigingen zowat 45 procent van hun werkingsmiddelen. Bij 1 vereniging op 5 is dat zelfs méér dan 70 procent.

Hoewel heel wat verenigingen de voorbije maanden inventief zijn omgegaan met dit verlies blijkt uit de peiling dat de situatie bij de helft van de Verenigingen stilaan begint pijn te doen. Zij verwachten fundamentele problemen indien de crisis nog lang aanhoudt en zullen stilaan in eigen vlees moeten snijden.  Zo hebben de eerste verenigingen en goede doelen hun dagelijkse werking al geheel of gedeeltelijk moeten stopzetten. Nu de steunmaatregelen voor economisch kapitaal stilaan werden vastgelegd vraagt Trooper dan ook nadrukkelijk om politieke aandacht voor het sociaal kapitaal van Vlaanderen. Deze oproep wordt ondersteund door Professor dr. Lieven Annemans die dat, als voorzitter van het maatschappelijk relancecomité, in het advies naar de Vlaamse Regering van 14 juli ook expliciet aandacht vroeg voor het behouden en versterken van het Vlaams verenigingsleven vandaag en morgen.

(Lees verder onder de foto)

De verminderde werkingsmiddelen zijn in hoofdzaak te wijten aan de stopzetting van de kernactiviteiten, de verplichte annulatie van benefietacties, de vele geannuleerde evenementen waar verenigingen aan meewerkten in ruil voor een vergoeding, het dalend aantal giften en voor heel wat verenigingen ook het hernieuwde concept van De Warmste Week. Daarnaast kwamen er nog de extra kosten bij voor coronamateriaal (thermometers, handgel,.. ) waardoor subsidies van de overheid soms rechtstreeks naar poetsbeurten gingen.

Stilstaan bij de impact van inkomstenverlies op het verenigingsleven is begrijpen dat inkomsten van verenigingen niet dienen om winst te maken, wél om verenigingen georganiseerd te krijgen. Vele verenigingen hebben echter geen grote spaarpot en moeten roeien met de beperkte riemen die ze hebben. Zo heeft 68 procent het verlies aan inkomsten opgevangen door de aankoop van materialen voor de dagelijkse werking uit te stellen, 49 procent heeft grotere investeringen uitgesteld en 13 procent besliste de vergoeding van medewerkers, begeleiders en coaches te tijdelijk te verminderen of stop te zetten.

Verenigingen hebben er tot vandaag alles aan gedaan om het verlies aan inkomsten niet door te rekenen naar hun leden. Alleen wordt dat steeds moeilijker. Zo zegt nu al 8 procent een verhoging van het lidgeld te hebben moeten toepassen om het verlies te kunnen compenseren. 25 procent heeft dat nog niet gedaan, maar verwacht dat wel te moeten doen wanneer de huidige situatie aanhoudt.  

De druk wordt stilaan groter. Zowat de helft van de verenigingen verwacht naast prijsstijgingen fundamentele problemen indien de crisis nog lang aanhoudt. Zij vrezen steeds dieper in eigen vlees te moeten snijden of hun werking te moeten stopzetten. 

Het Vlaamse verenigingsleven is ongelooflijk breed en verscheiden. Er zijn de vele jeugd- en sportverenigingen, theatergezelschappen, fanfares ... Een belangrijk deel van de verenigingen zet zich ook in voor de sociaal zwakkeren van onze samenleving. Het wegvallen van financiële middelen en het ontbreken van een duidelijk kader raakt hiermee niet alleen jong en sportief Vlaanderen, maar ook de zwakkere groepen binnen onze samenleving. Opnieuw die groep die de laatste maanden al verschillende keren hard werden getroffen.

Professor Dr. Lieven Annemans: ‘Het verenigingsleven helpt om de verbondenheid tussen de mensen te stimuleren, een factor die cruciaal is voor ons bruto nationaal geluk. Wanneer verenigingen bovendien nog een goed doel nastreven leveren ze nog een extra meerwaarde voor onze samenleving, door mensen nieuwe kansen te geven. Wanneer dat alles voor een groot deel wegvalt legt dat een domper op de levenskwaliteit en het geluk van de mensen, het vertrouwen in mekaar en in de samenleving en bijgevolg ook op de kwaliteit van onze samenleving.’

Het verenigingsleven zal de komende dagen op sociale media letterlijk schreeuwen om aandacht. Op ludieke wijze roepen verenigingen politici op om zo snel mogelijk rond de tafel te gaan zitten. Trooper roept onder meer de betrokken Ministers Jambon, Crevits, Dalle, Somers en Weyts op om 1/ aandachtig te kijken naar de schreeuwen van de verenigingen, 2/ een keer goed te lachen (ja, er mag al eens gelachen worden ook), maar vooral 3/ rond de tafel te gaan zitten met de belangrijkste actoren binnen het Vlaamse verenigingsleven om zo samen een sterk kader uit te bouwen waarbinnen verenigingen de komende maanden kunnen verder bouwen aan de toekomst.

(Lees verder onder de video)

Elisabet Lamote, oprichter van Trooper: ‘Ik ben geschrokken van de harde cijfers uit de bevraging, maar nog meer van de verhalen achter die cijfers. Verhalen van échte mensen die met hart en ziel, vrijwillig, elke dag opnieuw proberen om met hun vereniging het verschil te maken. Volgens schattingen zijn ze met meer dan 1 miljoen. Allen vrijwilligers die zich tijdens de coronacrisis nog meer dan anders hebben ingezet om mensen te verenigen. Niet letterlijk, want dat kon niet. Maar elk van hen heeft het onderste uit de kan gehaald om hun werking op een of andere manier te kunnen verderzetten. Op de schouders van diezelfde vrijwilligers ligt dit najaar een zware druk: financiële druk door het wegvallen van inkomsten; organisatorische druk door onzekerheid over wat kan en mag. En tot slot de niet te onderschatten psychologische druk: wat als er in onze vereniging een besmetting zou zijn? Ik roep de betrokken politici dan ook graag op om samen een sterk kader te creëren waarbinnen onze verenigingen de komende maanden kunnen verder bouwen aan de toekomst.’

Ook Professor Dr. Annemans roept politici op snel werk te maken van de opwaardering van het verenigingsleven: ‘Met het maatschappelijke relancecomité hebben we heel wat adviezen aan de Vlaamse regering gegeven om onze samenleving te doen herstellen van deze crisis. Een van die adviezen was om zeker nu de maatschappelijke waarde van het verenigingsleven te herwaarderen, een duurzame werking ervan mogelijk te maken en een perspectief in de tijd te bieden. Een advies waarvan ik hoop dat men het ernstig zal nemen want dit gaat over investeren in ons maatschappelijk weefsel, wat bijdraagt tot het welzijn en de welvaart in onze samenleving’.

De online bevraging liep van 13 tot 24 augustus 2020. In totaal namen 627 Vlaamse Verenigingen deel. Hieronder vallen goede doelen, sportclubs, jeugdverenigingen, ouderraden van scholen, cultuurverenigingen, muziekverenigingen en een variagroep.

Download hier het uitgebreide resultatenrapport van de peiling.